Helft Stad wilde auto’s in plantsoen

‘We moeten zorgen dat het plantsoen niet aan het succes ten onder gaat’

autos 600 x 403

Het is anno 2019 niet meer voor te stellen, maar het Noorderplantsoen was 25 jaar geleden nog een doorgaande weg. En veel Stadjers wilden dat zo houden. Vandaag precies een kwart eeuw geleden ging Groningen naar de stembus voor een eerste correctief referendum. De Leliesingel in het Noorderplantsoen was nog een drukke doorgaande autoverbinding tussen Westerhaven en Ebbingestraat. Met bulldozers was het plantsoen een tijdje afgesloten geweest om de verkeerseffecten te zien, maar het Stadhuis ging ook na tien jaar discussie nog niet unaniem akkoord met de afsluiting.

Verkeerssituatie op de Leliesingel ten noorden van de Grote Leliestraat, gezien naar het noorden. Foto Groninger Archieven/Frank Straatemeier

Het referendum bracht uitkomst: 22.417 Stadjers stemden vóór afsluiting, 21.403 tegen. De kiesdrempel voor de proef (minstens 30.000 stemmers, 20 procent) was ruimschoots gehaald. De auto ging eruit en het plantsoen werd daar op z’n zachtst gezegd niet minder van. Anno nu is nauwelijks voor te stellen dat er ooit een autoroute doorheen liep. Het duidelijke, maar achter toch opmerkelijk kleine verschil tussen voor- en tegenstanders, werd later verklaard uit afstand tussen kiezer en plantsoen. Voorstanders woonden in de buurt, tegenstemmers ver weg: in Lewenborg en Groningen Zuid.

,,De tegenstanders, onder wie veel winkeliers, mobiliseerden hun achterban en de rest van de stad via de Kamer van Koophandel en verenigingen. Fanatieke automobilisten waren ook tegen’’, weet de huidige voorzitter van de parkcommissie nog, Rob van Vliet. Hij zat destijds ook al twintig jaar als actievoerder in het andere kamp, namens het buurtcomité. ,,Ik ben begin jaren 70 in de wijk gaan wonen en toen was afsluiting al een van onze speerpunten. We wilden een plantsoen voor mensen, niet voor 20.000 auto’s. De buurt wilde graag maar de strijd heeft lang geduurd. De gemeente vond het plan wel sympathiek, maar vond het ook lastig in de richting van ondernemers. PvdA-wethouder Gietema hield de afsluiting tegen tot D66 in het nieuwe college aan de macht kwam.’’

In de stad trokken voor- en tegenstanders fel van leer. Hoe heet het toeging, herinnert ondernemer Jean-Paul Visser (CopyRight aan de Kerklaan) zich nog als de dag van gisteren. Hij had toen nog een webdesign bedrijf aan huis, in de Moesstraat, en was niet direct voorstander van de afsluiting. ,,Het was allemaal vrij fanatiek. Een buurman hing vieze luiers aan onze deur en een plakkaat met de tekst dat wij onze dochter niet eens een speelplek gunden. Zo fanatiek was ik zelf niet, maar er werd op hoge toon gediscussieerd door voor- en tegenstanders. Bijna slaande ruzies, wat je nu ook in de klimaatdiscussie ziet.’’ Visser vond de afsluiting van het plantsoen prima, maar niet zonder alternatieve noord-zuid-routes. ,,Ik vond dat de bereikbaarheid van grote delen van de buurt erop achteruit ging, en volgens mij is dat ook gebleken. We zijn nu aan de situatie gewend, maar zitten nog steeds een beetje klem hier. Je moet nog steeds kruip-door-sluip-door via smalle straatjes.’’

Hij zit al 24 jaar met zijn kopieerwinkel (inmiddels zijn er vier filialen) in de Kerklaan. ,,Een jaar na de afsluiting konden we hier beginnen met hulp van de gemeente, die de buurt levendig wilde houden. Daar hebben we nooit spijt van gehad. Het is een leuke buurt met fijne mensen. Echt een beetje een dorpje. Voor ons was de Kerklaan een mooie plek, op de fietsroute naar Zernike. Copyshops waren toen in opkomst.’’ Visser zag veel ondernemers van weleer vertrekken. Ook naar aanleiding van de afsluiting. ,,Maar of dat de genadeklap is geweest, valt moeilijk te zeggen. Ze waren bang dat klanten van buiten de wijk niet meer zouden komen. De eigenaar van de kantoorboekhandel annex gemakswinkel dreigde zijn zaak te sluiten en dat heeft hij ook gedaan. Het is nog wel een zonnestudio geweest. De schoenmaker bleef ook boos en heeft nooit meer geadverteerd in de buurtkrant. Maar wie het van de buurt moest hebben, zoals café De Bres, heeft weinig last gehad. De bloeiende winkelstraat uit de jaren 50 is weg, maar er is nog genoeg activiteit met restaurants, een snackbar en een kapper. De supermarkt is net uitgebreid, dus die zal ook wel blijven.’’

Volgens Van Vliet viel de afsluiting in een periode waarin overal veel winkels de deuren moesten sluiten. ,,Supermarkten draaien goed, maar gespecialiseerde zaken verdwenen in die jaren. Ik heb altijd betwijfeld of dat te wijten was aan gebrek aan autoverkeer. Vijf of zes ondernemers uit de Kerklaan en de Nieuwe Ebbingestraat begrepen de buurt wel, maar bleven formeel tegenstander.’’

Het succes van de afsluiting is zo groot dat de buurt er nu een beetje last van begint te krijgen, zegt Van Vliet. ,,Op warme dagen zitten er ongelofelijk veel mensen te chillen en te barbecuen. We zijn nu in discussie of we daar paal en perk aan moeten stellen, zoals in het Vondelpark. Het schuurt soms, ook de gevolgen van Noorderzon voor de grasmat. Het festival zou daar geen rijplaten meer op moeten leggen. We moeten zorgen dat het plantsoen niet aan het succes ten onder gaat en leuk blijft.’’

Uit: DvhN d.d. 5-10-2019, tekst: Frits Poelman

 

Foto Groninger Archieven/Frank Straatemeier

Verkeerssituatie op de Leliesingel in Groningen ten noorden van de Grote Leliestraat, gezien naar het noorden.


Geplaatst

in